حسن عابدینی، کارشناس مسائل بین الملل در مصاحبه با خبرنگار سیاسی خبرنگاران، در خصوص فرایند پیشرفت مذاکرات ایران در وین گفت: موضوع مصاحبه های ایران و 1+4 بر سر اینکه آمریکا هم به برجام بپیوندد و همچنین لغو تحریم ها علیه ایران در جریان است.

*کشوری که در فرایند مذاکرات حق مشخص شرط دارد ایران است

وی افزود: جمهوری اسلامی شرایط خود را قبل تر اعلام کرده است و رهبری هم صراحتا عنوان کردند کشوری که در فرایند مذاکرات حق مشخص شرط دارد ایران است، چون از سال 94 تا به امروز به تعهدات برجامی خود پایبند بوده است.

عابدینی با اشاره به شروط برجامی جمهوری اسلامی گفت: ایران اعلام کرده است برای اینکه آمریکایی ها به برجام بازگردند تنها یک راه وجود دارد و همان طور که آن ها طی یک اقدام و یک امضا از برجام خارج شدند الان هم باید طی یک اقدام و بدون مشخص فرایند هایی مانند گام به گام و مرحله به مرحله به برجام بازگردند لذا این جزو شاکله دیدگاه ایران است.

*راستی آزمایی یعنی لغو تحریم های آمریکا روی کاغذ کافی نیست

این کارشناس مسائل بین الملل موضوع مهم بعدی در فرایند مذاکرات در وین را بحث راستی آزمایی از طرف ایران دانست و اظهار داشت: راستی آزمایی به این معنی است که لغو تحریم های آمریکا تنها روی کاغذ کافی نیست این در حالی است که جمهوری اسلامی معتقد است آمریکایی ها و حتی اروپا پیش از این هم روی کاغذ به برجام پیوسته بودند، اما در عمل هیچ یک از تعهدات خود را اجرا نکردند.

وی ادامه داد: شیوه راستی آزمایی این است که ایران بتواند در حوزه های مختلف مثلا در حوزه نفت قرار داد نفتی امضا کند، نفت بفروشد و پول آن را از طریق کانال های مالی وارد کشور کند یا در خصوص ارتباطات مالی به این شکل است که ایران از طریق کانال های مالی نسبت به انتقال پول با مانعی روبرو نباشد.

عابدینی با اشاره به طرح اروپایی ها موسوم به کانال مالی اینستکس گفت: اینستکس پیشنهاد اروپایی ها بود که هیچ گاه عملیاتی نشد و جمهوری اسلامی هیچ گاه نتوانست از مزایای انتقال پول حتی برای خرید دارو توسط این کانال مالی استفاده کند.

این کارشناس مسائل بین الملل شرح داد: بر این اساس اگر فرایند طی شده مطابق آنچه بیان شد اجرا شود و راستی آزمایی ها هم نتایج مثبتی داشته باشد تبعا جمهوری اسلامی که کاهش تعهدات برجامی داده است نیز این کاهش را لغو کرده و به شرایط اجرای برجام در سال های تصویب آن باز خواهد گشت.

وی در پاسخ به این سوال که به نظر شما آیا برگزاری انتخابات در ایران تاثیری در مذاکرات وین خواهد داشت یا خیر گفت: پارامتر های متعددی در حوزه بین الملل روی مذاکرات موثر خواهد بود یکی از آن ها تحولات منطقه ای است از جمله قدرت دریافت نیرو های مقاومت اسلامی مانند یمن، سوریه و عراق. یکی دیگر از این فاکتور ها می تواند توان داخلی ایران باشد و یا بحث های مربوط به انتخابات که ممکن است آمریکایی ها تحلیل های متفاوتی از آن داشته باشند.

این کارشناس مسائل بین الملل افزود:مثلا به دنبال سرعت دادن به فرایند مذاکرات باشند تا به این ترتیب تاثیری بر انتخابات و افکار عمومی در ایران داشته باشند و یا به دنبال فرسایشی کردن آن باشند تا بدین ترتیب مذاکرات پس از نتیجه انتخابات به جریان بیفتد، همه این ها به صورت ماتریسی در دنیای سیاست موثر است حال باید دید مذاکره کنندگان غربی کدام یک از این فاکتور ها را به دیگری ترجیح می دهند.

ممکن است مذاکره کنندگان،به دنبال سرعت دادن به فرایند مذاکرات باشند تا به این ترتیب تاثیری بر انتخابات و افکار عمومی در ایران داشته باشند و یا به دنبال فرسایشی کردن آن باشند تا بدین ترتیب مذاکرات پس از نتیجه انتخابات به جریان بیفتد

*شخصیت فردی و جایگاه سیاسی افراد بر فرایند مذاکرات موثر است

عابدینی در خصوص اینکه که عده ای معتقدند از آنجا که سیاست های کلی نظام و قانون اساسی کشور معین است در نتیجه رفت و آمد دولت ها تاثیری بر انتخابات ندارند، گفت: در تصمیم گیری در حوزه بین الملل عواملی موثر است که تبعا مذاکرات هسته ای ایران نیز از این عوامل تاثیرپذیر است نکته اول شخصیت افراد مذاکره کننده است حتما در دوره های مختلف که افراد متفاوت به عنوان نماینده ایران مذاکره کننده ارشد بودند شاهد تغییر در فرایند مذاکرات بودیم اگرچه قانون اساسی کشور یکسان بود و اسناد بالادستی نیز تغییری نکرده بود، اما شخصیت افراد در فرایند مذاکرات تاثیرگذار بود.

این کارشناس مسائل بین الملل عامل دوم را تاثیر جایگاه افراد مذاکره کننده دانست و افزود: گاهی نماینده ایران برای مذاکره دبیر شورای امنیت ملی بوده است گاهی مذاکره کننده ارشد وزیر خارجه بوده است و گاهی رئیس جمهور در جایگاه مذاکره کننده قرار داشته است اساسا ایران از سال 82 تا الان 18 سال است که مشغول مذاکره است چه زمانی که با سه کشور اروپایی این مذاکرات را پیش می برد چه در مقطعی که چین و روسیه و آمریکا نیز اضافه شدند و چه در زمان فعلی قوانین نظارتی جمهوری اسلامی یکسان بود، اما به دلیل تفاوت افراد و جایگاه آن ها در مذاکرات تعاملات مذاکراتی و نتایج آن متفاوت بوده است.

وی عامل بعدی را ساختار نظام دانست و یادآور شد: ساختار نظام نیز در تصمیم گیری مسائل مربوط به سیاست خارجی موثر است به غیر از این ها پارامتر های کلان نیز شامل موضوعات و تحولات داخلی در هر کشور و تحولات بین المللی نیز طبیعتا در فرایند مذاکرات تاثیرگذار خواهد بود. به طور مثال در انتخابات سال 92 نتایج این انتخابات شرایطی را ایجاد کرد که مذاکره به سمت و سوی دیگری رفت در تحولات بین المللی هم همین طور است. این روز ها آمریکا قدرت 10 یا 15 سال گذشته را ندارد و چین و روسیه به عنوان قدرت های تاثیرگذار جهانی اجازه یکه تازی به آمریکایی ها را نمی دهند.

عابدینی در پایان اظهار داشت: براین اساس بررسی تاثیر هریک از مولفه ها به طور جداگانه نشان می دهد هر کدام از آن ها می توانند بر فرایند مذاکرات تاثیرات مجزا و متفاوت داشته باشند.