گزارش، دستاوردهای سفر اردوغان از سفر مسکو - صنایع 90

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران٬ رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در حالی به روسیه سفر کرد که در معادلات دفاعی و سیاسی سوریه و بر روی ارض واقع٬ اتفاقات جدیدی روی داده که منجر به تقویت بنیه دفاعی دولت سوریه شده و مهم ترین بُعد آن نیز٬ کنترل شهر مهم و استراتژیک خان شیخون توسط نظامیان تحت امر بشار اسد و تضعیف موقعیت نظامی ترکیه در ادلب است.

در حالی که ترکیه هنوز هم نتوانسته به ماجرای هیات تحریر الشام پایان داده و به تعهدات خود در ادلب عمل کند٬ در کرانه شرقی فرات٬ در چارچوب یک همکاری مبهم و نامعلوم با آمریکا٬ به دنبال تاسیس منطقه امن است.

اما شواهد نشان می دهد که پوتین به شکلی زیرکانه و هوشمندانه٬ عملاً سفر اردوغان را دست کم در برابر چشم خبرنگاران و دوربین های تلویزیونی٬ به بازدید اردوغان از نمایشگاه صنایع دفاعی هوایی روسیه تبدیل کرد و به قدرت نمایی تسلیحاتی در برابر آمریکا و اروپا ادامه داد. چرا که توانسته است یک عضو مهم ناتو را با وجود همه ریسک ها و مخاطرات٬ به یک مشتری قدرتمند صنایع دفاعی خود تبدیل کند.

تا دیروز فقط اس 400 به ترکیه فروخته می شد، اما حالا بالگردهای نظامی نسل جدید نیز به آن اضافه شد و بعید نیست که در صورت تداوم اختلافات آنکارا - واشنگتن بر سر اف 35، در آینده ای نزدیک شاهد آن باشیم که قرارداد خرید سوخو با روسیه امضا شود و ترکیه عطای هواپیمای آمریکایی را به لقای آن ببخشد.

به همین خاطر اردوغان چنان از دیدن محصولات نمایشگاه و گردش صمیمانه و بستنی خوردن با پوتین ذوق زده شد که در کنفرانس مطبوعاتی مشترک اعلام کرد٬ در بازگشت به کشورش٬ مدیر مرکز صنایع دفاعی ترکیه را با خود به همراه نمی برد تا او در روسیه بماند و در مورد خرید محصولات جدید با روسیه به توافق برسد.

دو اشاره مهم پوتین به تحولات سوریه

ولادیمیر پوتین در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با رجب طیب اردوغان٬ به دو موضوع مهم مرتبط با تحولات سوریه اشاره کرد:

1.همکاری های روسیه٬ ایران و ترکیه در چارچوب مذاکرات آستانه از اهمیت ویژه ای برخوردار است و بر همین اساس٬ مساله ادلب باید به دقت مورد توجه قرار بگیرد. شرایط کنونی ادلب و تحولات آن برای مسکو نگران کننده است و یک بار دیگر از ترکیه خواسته می شود تا در برخورد با تروریست ها به شکل قاطعانه عمل کند. چرا که در شرایط فعلی٬ آنها همچنان به حملات خود علیه سوریه ادامه می دهند.

2.روسیه به نقش ترکیه در ایجاد منطقه امن در شمال سوریه٬ نگرش مثبتی دارد و معتقد است که حفظ تمامیت ارضی سوریه برای همگان٬ یک اولویت اساسی است.

استقبال روسیه ار نقش ترکیه برای ایجاد منطقه امن٬ پیش از هر چیز٬ خبر بدی برای کردهای مسلح تحت امر پ.ک.ک و تحت حمایت آمریکا در شمال سوریه و در کرانه شرقی رود فرات است. چرا که پوتین با این پیام خود نشان داد اگر در فرداروزِ تحولات شرق فرات٬ آمریکایی ها پشت کردها را خالی کنند٬ روسیه نیز به داد آنها نخواهد رسید و حاضر نیست در برابر تحرکات احتاقتصادی ترکیه٬ واکنش خاصی نشان دهد.

حالا اردوغان از سویی ناچار است در چارچوب همکاری با آمریکا٬ این واقعیت را فراموش نکند که ضامنین اصلی آستانه یعنی روسیه و ایران٬ هرگونه مداخله در شرق فرات را تنها زیر لوای مفهوم اساسی حفظ تمامیت ارضی سوریه می پذیرند و از دیگر سو ناچار است در ماجرای ادلب نیز٬ در مدت زمانی کوتاه٬ به تعهدات خود عمل کند.

نقش انکارناپذیر اقتصادر در روابط ترکیه و روسیه

همکاری های گسترده ترکیه و روسیه در حوزه صنایع دفاعی و خرید تسلیحات موشکی و هوایی از روسیه٬ فقط یکی از ابعاد روابط مسکو و آنکارا است و در سوی دیگر ماجرا٬ تقویت رابطه با مسکو٬ برای اردوغان چندین دستاورد دارد.

از سفر سالانه بیش از 5 میلیون نفر توریست روسی به ترکیه و جان دادن به گردشگری این کشور گرفته تا همکاری در حوزه های انرژی٬ صادرات محصولات کشاورزی به روسیه و فعالیت ده ها پیمانکار بزرگ بخش خصوصی و دولتی ترکیه در روسیه٬ از عمده ترین دستاوردهای این رابطه است و از دیگر سو روسیه نیز با تقویت روابط خود با ترکیه٬ علاوه بر اثرگذاری بر معادلات خاورمیانه٬ در استراتژی کلان دریایی خود در هر دو حوزه دریای سیاه و مدیترانه٬ اطمینان خاطر بیشتری پیدا می کند.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور ترکیه در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای ترک خود رجب طیب اردوغان٬ بر تداوم فعالیت های اقتصادی مشترک مسکو - آنکارا در دو پروژه مهم ترک استریم و همچنین تاسیس نیروگاه هسته ای آک کویوی ملاتیا توسط روسیه در ملاتیای ترکیه اشاره کرده و بر ضرورت به کارگیری واحدهای پول ملی روبل و لیره و ضرورت کنار نهادن دلار آمریکا تاکید کرد.

پوتین همچنین به این موضوع اشاره کرد که در سال 2018 میلادی٬ حجم مبادلات تجاری ترکیه و روسیه با رشد 16 درصدی همراه شده و به 25 و نیم میلیارد دلار رسیده است و در عین حال سرمایه گذاری های متقابل دو کشور نیز از مرز 20 میلیارد دلار گذشته است.

امید اردوغان به عضویت در شانگهای

تکمیل روند عضویت کامل ترکیه در اتحادیه اروپا٬ هنوز هم برای سران حکومت این کشور و همچنین برای صاحبان صنایع و بزرگان بخش اقتصاد ترکیه٬ یک رویای باشکوه و یک نیاز حیاتی قلمداد می شود. اما حالا و پس از اثبات چندین باره بی مهری ها و سخت گیری های اتحادیه٬ سران آنکارا ترجیح می دهند در مورد این رویا چیزی بر زبان نیاورند.

از دیگر سو در دوران دونالد ترامپ نیز٬ باشگاه جنجالی و پرطمطراق ناتو٬ عملاً مصداق این ضرب المثل کهن را پیدا کرده است: آفتابه لگن هفت دست٬ شام و نهار هیچی.

به عبارتی روشن٬ عضویت در ناتو در دوران جدید تیم ترامپ و بولتن٬ دردسرهایی برای ترکیه به وجود آورده که یکی از آنها٬ بسته شدن دست و بال سران این کشور در خریدها و قراردادهای تسلیحاتی است و از دیگر سو٬ گشایش به سمت آسیا و قفقاز برای ترکیه تبدیل به یک اولویت حیاتی شده است.

به همین دلیل٬ عضویت ترکیه در پیمان گروه شانگهای می تواند برای ترکیه و به ویژه بقای حزب عدالت و توسعه دستاوردهای فراوانی به دنبال بیاورد و اردوغان امیدوار است که با توسعه روابط خود با روسیه٬ چین و هندوستان٬ به چنین هدفی دست پیدا کند.