سوء تفاهم قیمت تمام شده
به گزارش صنایع 90، دکتر مهدی نصرتی در روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: روز گذشته در خبرها آمده بود که جناب آقای جهانگیری بعد از گذشت دو سال همچنان از سیاست ارز 4200 تومانی دفاع کرده و اظهار کرده اند: ممکن است علم اقتصاد اتخاذ این گونه تصمیمات را نفی کند، اما باید به طبقات ضعیف و متوسط جامعه هم توجه داشته باشیم. به نظر می رسد ریشه این طرز تفکر به سوءتفاهم قیمت تمام شده بازمی گردد.
یکی از ترجمه های غلطی که در ایران وارد و متداول شده و عملا خود را به صورت یک سوءتفاهم در اقتصاد و سیاست گذاری نشان داده، موضوع قیمت تمام شده است. تعیین نیست که چه کسی اولین بار این عبارت غلط را در زبان فارسی باب کرده است؛ اما خوب است بدانیم که در علم اقتصاد، عبارتی تحت این عنوان نداریم. این عبارت احتمالا جایگزین عبارت هزینه تمام شده یا بهای تمام شده است. اصولا در اقتصاد، قیمت تمام نمی شود! بلکه تعیین می شود. اگر بازار رقابتی باشد قیمت توسط برآیند عرضه و تقاضا تعیین می شود و اگر بازار انحصاری باشد، قیمت توسط انحصارگر تعیین می شود.
نتیجه مهم این بحث این است که بدانیم اگر هزینه تولید یا تهیه محصول یا خدمتی کاهش پیدا کند، به این معنی نیست که لزوما قیمت آن در بازار نیز کاهش پیدا خواهد کرد. درخصوص ارز 4200 تومانی، این تصور وجود دارد که اگر هزینه تولید یا واردات را کاهش دهند، قیمت ها نیز در بازار کاهش می یابد. در این فقره به لحاظ تئوریک، راه جایگزین این است که اگر هدف، حمایت از اقشار متوسط و ضعیف است، منابع ارزی را می توان به قیمت بازار فروخت و درآمدهای به دست آمده را بین مردم تقسیم کرد. البته واضح است که در این چند سطر نمی توانیم یک نسخه جامع الاطراف و شفابخش و بدون عارضه ارائه دهیم. اما هدف بیان این نکته است که کاهش هزینه لزوما به معنی کاهش قیمت نیست. به هر حال سوءتفاهم قیمت تمام شده بلای جان اقتصاد ایران شده است و موارد زیادی از مصادیق آن را می توان مشاهده کرد که با هدف حمایت از مردم انجام، اما درنهایت نصیب رانت خواران می شود.
منبع: فرارو