اعتیاد 25 درصدی نوجوان به فضای مجازی و بازی های آنلاین، بی علاقگی سازمان ها به اجرای پژوهش - صنایع 90

امیر پاکپور در گفت وگو با خبرنگاران، با اشاره به احصاء موضوعات اجتماعی مؤثر بر سلامت در این مرکز تشریح کرد: وضعیت سلامت حاشیه نشینان استان قزوین، همسرآزاری و عوامل مؤثر بر آن، وضعیت اعتماد و سرمایه اجتماعی، اعتیاد و عوامل مؤثر بر آن، مداخلات سلامت روان و نشاط اجتماعی، سلامت روان گروه های خاص همچون زنان سرپرست خانوار ، سلامت روان در زندانیان، تبعیت از درمان در بیماران و اثرات بلندمدت فضای مجازی بر سلامت روان از جمله طرح هایی است که تاکنون به انجام رسیده است.

قائم مقام مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی قزوین درباره برخی از این طرح ها تشریح کرد: چند طرح را در مرکز به موضوع سلامت روان در زندانیان اختصاص دادیم. همچنین طرحی که به موضوع تبعیت از درمان در بیماران می پردازد، آموزش جنبه های عمومی بیماری به بیماران و خانواده آن ها را هدف قرار داده است.

پاکپور با بیان اینکه در طرح های مرکز موضوعاتی همچون آسیب های اجتماعی همچون دزدی ها، آلودگی های زیست محیطی همچون آلودگی آب و خاک و تفکیک بازیافت از مبدأ اولویت قرار داده شده اند، اظهار کرد: طرح تفکیک بازیافت از مبدأ را از سال ها پیش با همکاری سازمان مدیریت پسماند استان قزوین آغاز کردیم و هدف ما این بود که حجم مخلوط بودن زباله ها را کاهش دهیم و زباله گردی کاهش پیدا کند. در همین زمینه پژوهش هایی را به چاپ رساندیم و با همکاری شرکت های خصوصی در این بخش، بازیافت مواد جامد از مبدأ در آپارتمان های شهری سه برابر افزایش پیدا کرد؛ بنابراین تمام تحقیقات بر اساس اولویت های شهر صورت گرفته است.

وی در بخشی دیگر از صحبت های خود گفت: در یک طرح بزرگ سلامت فضای مجازی را در 3000 نوجوانان آنالیز کردیم و به این نتیجه رسیدیم که تقریباً 25 درصد نوجوانان ما به نوعی دچار اعتیاد به فضای مجازی و بازی های آنلاین هستند.

75 درصد مسائل سلامت خارج از حیطه نظام سلامت است

قائم مقام مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی قزوین سپس به ماهیت این مرکز و ابعاد مختلف سلامت اشاره نمود و شرح داد: سلامت صرفاً به جسم سالم مربوط نمی گردد بلکه دارای ابعاد روانی و اجتماعی است. گفته می گردد 70 الی 75 درصد مسائل مربوط به سلامتی خارج از حیطه سلامتی و نظام سلامت بوده و دسترسی به آن ها وجود ندارد.

پاکپور در همین زمینه گفت: به عنوان مثال فرد دچار سرطان می گردد و به مراکز درمانی مراجعه می نماید که تا اینجای کار مربوط به نظام سلامت است. این در حالی است که فرد در جامعه سرطان گرفته است. وزارت بهداشت می تواند فاضلاب هایی که آلودگی خاصی به دریاچه ها می ریزند را کنترل کند که در آن ها ماهی ها پرورش پیدا می نمایند و به وسیله آن ها به بدن انسان وارد می شوند؛ یا خاکی که محصولات ما در آنجا رشد می نماید می تواند حاوی فلزات سنگین باشد و در طولانی مدت باعث ایجاد سرطان گردد.

وی با بیان اینکه مسائل شهرنشینی را وزارت بهداشت به وجود نیاورده است، گفت: حاشیه نشینی، افزایش اجاره ها، کوچک تر شدن خانه ها، کافی نبودن نور در منزل و وضعیت بد معیشت مواردی است که مستقیماً به سلامت مربوط نمی گردد؛ اما بیماری هایی ایجاد می نماید که وزارت بهداشت باید بتواند کنترل کند.

قائم مقام مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی قزوین اضافه نمود: از طرفی سموم در اختیار جهاد کشاورزی است و این سازمان می تواند جایگزینی برای آن داشته باشد. این در حالی است که سموم باقی مانده در بخش کشاورزی بسیار بالاست و خیلی از کشاورزان به قدری سم به انگورها می زنند که خودشان بیمار می شوند. بنابراین 20 تا 25 درصد بیماری ها مستقیماً به نظام سلامت و وزارت بهداشت مربوط می گردد و به همین خاطر است که مراکزی تحت عنوان عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت در دانشگاه ها به وجود آمده اند؛ چنین مراکزی می توانند به وسیله آگاهی بخشی به سازمان ها، زمینه مشارکت آن ها را فراهم آورده و همکاری های بین بخشی را افزایش دهند.

تاثیر اختصاص یک درصد بودجه سازمان ها به پژوهش

پاکپور در پاسخ به این سؤال که سازمان ها تا چه اندازه از دستاوردهای پژوهشی مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت استفاده می نمایند، تأکید کرد: قانونی که در مجلس وجود داشته و به دولت ارائه شده این است که یک درصد بودجه سازمان ها صرف پژوهش و مسائل گردد و بر همین اساس هدف ما نیز جذب سازمان ها و بودجه یک درصدی پژوهش آن ها بوده است.

وی با اشاره به اینکه حداقل یک بار توانستیم از سازمان مدیریت پسماند استان بودجه بگیریم که این موضوع باعث افزایش تفکیک زباله ها از مبدأ در استان قزوین شده است، شرح داد: ظرف هایی را برای تمام ساختمان ها در نظر گرفتیم که تفکیک زباله در آنجا انجام گردد و بعد از همکاری ما با این سازمان، شرکت های خصوصی هم با سازمان مدیریت پسماند قرارداد بسته اند. این همکاری ها برای سازمان هم منفعت دارد، در عین حال که به وسیله آموزش های ما محقق شده است.

پاکپور با بیان اینکه به عنوان بهترین مرکز بازیافت کل جهان با دانشگاه های سوئد همکاری داریم، گفت: مشارکت مردم در این حوزه مهم ترین عامل پیشرفت است و اگر مردم همکاری ننمایند، بهترین سیستم بازیافت هم نمی تواند یاری نماینده باشد.

وی اضافه نمود: در حوزه بازیافت و مدیریت پسماند، مداخلات را به صورت خانه به خانه انجام دادیم و برای آن ها انیمیشن و فیلم پخش کردیم تا آن ها را قانع کنیم که بازیافت زباله برای خود آن ها، شهر و سیستم بین المللی خوب است.

قائم مقام مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی قزوین توضیح داد: خیلی از سازمان ها یک درصد بودجه پژوهشی خود را در جای مناسب صرف نمی نمایند. در عین حال تعداد سازمان هایی که دوست دارند مسائلشان کم گردد کم است و این یکی از معضلات است. ما برای برخی سازمان ها کارگاه گذاشتیم تا آن ها را با مسائل اجتماعی آشنا کنیم؛ اما متأسفانه آن ها به دلایلی همچون کاهش بودجه ها یا تعویض شدن مدیران، همکاری مؤثری نشان نداده اند.

پاکپور در بخشی دیگر از سخنان خود اظهار کرد: متأسفانه ما هنوز با توسعه یافتگی فاصله داریم و سازمان ها با روی باز پذیرای ما نیستند. کمتر از 20 درصد سازمان ها هستند که علاقمند به اجرای کامل نتایج پژوهش های ما هستند اما در کوشش هستیم این مقدار را افزایش دهیم.

قائم مقام مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت از همکاری پژوهشی این دانشگاه در حوزه فوق با دانشگاه ناتینگهام انگلیس اطلاع داد و یادآور شد: برخی استان ها مسائل منطقه ای دارند اما برخی مسائل همچون اعتیاد مجازی نوجوانان، معضل کشور است و چنان چه مراکز تحقیقاتی در کنار هم قرار گیرند، با حمایت وزارت بهداشت می توانیم نتایج را در سطح ملی ارائه کنیم.

پاکپور در ادامه با اشاره به اینکه مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی قزوین در سال 91 آغاز به کار نموده و موافقت اصولی خود را از وزیر بهداشت وقت دریافت نموده است، شرح داد: در ابتدا 7 عضو هیئت علمی از رشته های مختلفی همچون مدیریت خدمات پزشکی، آموزش سلامت، ارتقای سلامت، محیط زیست و سلامت محیط، اقتصاد سلامت، پرستاری جامعه و طب کار بودیم که به عنوان مؤسسان مرکز کار خودمان را آغاز کردیم.

وی همچنین به فعالیت پژوهشگران پاره وقت و نیمه وقت در حوزه های اقتصاد سلامت، سلامت زنان، بهداشت باروری و ...در مرکز فوق اشاره و تشریح کرد: از سال 91 پژوهش های زیادی انجام دادیم و حدود 20 درصد از بار پژوهشی کل دانشگاه علوم پزشکی بر دوش مرکز ما بوده و سالانه حدود 50 مقاله پژوهشی در نشریات معتبر جهان به چاپ رسانده ایم.

قائم مقام مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی قزوین اضافه نمود: در سال 96 موافقت قطعی مرکز را دریافت کردیم.

پاکپور در پاسخ به این سؤال که اولویت های پژوهشی این مرکز چطور معین می گردد، شرح داد: در مرکز یک شورای عالی تشکیل شده که در آن به مسائل مهم استان پرداخته شده و تصمیم گیری ها و پیشنهادات در این حوزه از سوی اعضا ارائه می گردد. اعضای این شورا رئیس دانشگاه، معاون پژوهشی، معاون اجتماعی، رئیس دانشکده بهداشت، معاون پژوهشی دانشکده بهداشت و رئیس دبیرخانه سیاست گذاری سلامت استان هستند؛ در عین حال از اعضای هیئت علمی و افراد خارج از دانشگاه نیز بر حسب نوع موضوع و مباحث دعوت می کنیم در جلسات شورا حضور داشته باشند.

وی با بیان اینکه این جلسات حدوداً هر یک الی دو ماه برگزار می گردد، اظهار کرد: در این جلسات معمولاً به موضوعات پیشنهادی پرداخته می گردد که جزو مسائل استان باشند و این طور نیست که از اعضای هیئت علمی بخواهیم بر حسب تشخیص خود پروپوزال تحقیقاتی ارائه دهند؛ ضمن آن که دو نفر به عنوان کارشناس هم در جلسات حضور دارند.

قائم مقام مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی قزوین ادامه داد: جلساتی نیز با حضور پژوهشگران دانشگاه و سایر سازمان ها برگزار می کنیم، به این منظور که بتوانیم سازمان ها را ترغیب کنیم یک درصد از بودجه خود را به پژوهش اختصاص دهند که البته سازمان ها ملزم به رعایت این موضوع هستند؛ اما ممکن است در جریان مسائل حوزه خود نباشند که ما در این زمینه با آن ها همکاری می کنیم.

پاکپور از جمله این سازمان ها به سازمان محیط زیست، سازمان مدیریت پسماند و شهرداری استان قزوین اشاره نمود و اضافه نمود: در سال گذشته اولویت بندی صحیح سلامت استان را بر عهده گرفتیم. بر این اساس ضمن دعوت از تمام معاونت های دانشگاه (آموزشی، پژوهشی، پشتیبانی و غذا و دارو) و سازمان های عمومی خارج دانشگاه از جمله استانداری، نماینده دامپزشکی، مدیریت پسماند، مدیریت فاضلاب، محیط زیست و ...؛ اولویت های سلامت استان را در یک پروژه 6 ماهه معین کردیم.