مرز اعتماد به سونوگرافی تا کجاست؟

به گزارش صنایع 90، روز جهانی پرتو نگاری یا رادیولوژی به بهانه کشف اشعه ایکس توسط رونتگن، دانشمند آلمانی است. اما بدون شک امروزه سونوگرافی می تواند نماد کارآمدی در رادیولوژی باشد. به همین دلیل بر آن شدیم به بهانه روزجهانی رادیولوژی بر کاربردهای تشخیصی - درمانی سونوگرافی مروری داشته باشیم.

مرز اعتماد به سونوگرافی تا کجاست؟

زنگ هشدار برای بیماری های زنانه

سونوگرافی شکمی، ابزار تصویربرداری اولیه برای ارزیابی بیماری های زنان و مامایی است. در واقع این نوع سونوگرافی برای آنالیز علل ناباروری، دردهای لگنی، اختلالات سیکل ماهانه در خانم ها و در موارد شک به عفونت و توده های لگنی و به طور کل به دنبال هر معاینه غیرطبیعی توسط پزشک زنان استفاده می گردد. همچنین با استفاده از سونوگرافی داخلی (واژینال) به صورت مکمل،امکان ارزیابی دقیق تر و جزئی تر موارد فوق وجود دارد. همچنین سونوگرافی یکی از ابزار مهم تصویربرداری در حاملگی برای تشخیص حاملگی، سن جنین، ارزیابی رشد و سلامت جنین و آنالیز ساختارهای بدن جنین است .

سونوگرافی از حال جنین خبر می دهد

سونوگرافی برای اولین بار سه هفته پس از تاخیر قاعدگی می تواند حاملگی را تشخیص دهد. البته سونوگرافی واژینال دو هفته زودتر یعنی یک هفته بعد از تاخیر پریود می تواند بارداری را تشخیص دهد.

در طول حاملگی می توان با سونوگرافی سن جنین را تشخیص داد، اما نکته مهم اینجاست که چون در هفته های ابتدایی اندام های جنین و اعضای داخلی در حال شکل گیری هستند سونوگرافی می تواند تعیین کند جنین در هفته چندم حیات است. پس از شکل گیری ساختار بدن یعنی نیمه دوم حاملگی به بعد، تعیین سن جنین کمی سخت تر و دقت آن کمتر می گردد.

غربالگری سه ماهه اول بارداری نیز یک تست ترکیبی شامل آزمایش خون مادر و سونوگرافی است. زمان انجام غربالگری سه ماهه اول، آغاز هفته یازدهم تا خاتمه هفته سیزدهم بارداری است.در سونوگرافی، تجمع مایع پشت گردن جنین اندازه گیری می گردد که در واقع افزایش در این قسمت ممکن است علامتی برای بروز سندرم داون باشد.

سونوگرافی در تشخیص سندرم های ژنتیک و کروموزومی موثر بر سیستم اسکلتی، اندام ها و اختلالات ژنتیک جنینی (طی سه ماهه دوم و سوم بارداری) نیز بسیار یاری کننده است.

جست وجوی رد پای توده های رحم و تخمدان

به دلیل نداشتن اشعه و در دسترس بودن سونوگرافی، درصورت شک به توده های رحم وتخمدان در معاینه بالینی یا توضیح حال، گام اول سونوگرافی است.اما در مواردی نمای سونوگرافیک توده های رحم و تخمدان کاملا تعیین نیست. به همین دلیل آزمایشات خون تخصصی، سی تی اسکن و ام آر آی از اقدامات بعدی تلقی می گردد.

این متخصص با اشاره به این که سرطان آندومتر (دیواره رحم) از شایع ترین بدخیمی زنان در دستگاه تناسلی است، می افزاید: از آنجا که این نوع سرطان معمولا در پی افزایش ضخامت آندومتر معلوم می گردد، تشخیص اولیه آن به وسیله سونوگرافی واژینال ممکن است.

تشخیص عفونت های لگن و مسائل کلیوی

تشخیص بیماری التهابی لگن مشکل است، چون علائم آن خفیف و جزئی است. بسیاری از حملات بیماری التهابی لگن تشخیص داده نمی شوند، چون یا علائم آن قدر اندک است که فرد به آنها اهمیت نمی دهد یا پزشک آنها را به سایر بیماری ها ربط می دهد.

چون بیماری التهابی لگن دارای تست تشخیصی اختصاصی نیست، بنابراین تشخیص آن براساس علائم بالینی است. اما اگر پزشک به آن مشکوک گردد، یک سوآپ (نمونه کوچکی از ترشحات) از دهانه رحم گرفته و به آزمایشگاه فرستاده می گردد.

گاهی اوقات سوآپ و این تست ها ممکن است باکتری را نشان ندهند،پس سایر آزمایش ها نظیر سونوگرافی (برای مشاهده لوله های رحمی دچار التهاب) یا لاپاراسکوپی برای تشخیص قطعی ممکن است لازم باشند.

بعلاوه سونوگرافی در تشخیص عفونت دستگاه ادراری بسیار حائز اهمیت است،از سونوگرافی برای آنالیز اختلالاتی چون سنگ ادراری، انسداد،کیست کلیه و عفونت های کلیوی بسیار یاری کننده است.

خطا در تشخیص جنسیت

تشخیص جنسیت جنین قبل از تولد، اگرچه بیشتر به درخواست والدین و بر اساس علاقه مندی آنها صورت می گیرد؛ اما اهمیت آن زمانی محرز می گردد که بدانیم تعیین جنسیت در تشخیص بیماری های وابسته به کروموزوم x، تشخیص بارداری دوقلوی تک تخمکی از دو تخمکی و... نقش اساسی دارد.

سونوگرافی روش دقیقی در تشخیص جنسیت جنین بویژه در سه ماهه دوم بارداری است. تعیین جنسیت جنین در سه ماهه اول از 12-11هفتگی قابل انجام است و با بالا رفتن سن بارداری دقت تشخیصی آن بالاتر می رود.

از عوامل موثر در دقت سونوگرافی در تعیین جنسیت می توان به سن بارداری (بهترین زمان در سه ماهه دوم است) وضعیت قرار گیری جنین، وضوح و حساسیت دستگاه سونوگرافی، چاقی مادر (افزایش ضخامت چربی شکمی وضوح تصویر را کاهش می دهد) و تجربه رادیولوژیست اشاره نمود.

دقت تشخیصی یک رادیولوژیست با تجربه و با استفاده از دستگاه خوب، بعد از هفته سیزدهم بارداری،نزدیک به 100 درصد است . اگرچه در گزارش هایی حتی امکان ارزیابی جنسیت تا 28 هفتگی مقدور نیست. بیشتر اشتباهات تشخیص جنسیت مربوط به جنس مذکر است که به اشتباه مونث گزارش می گردد.

پایه غربالگری سرطان پستان

سونوگرافی در ارزیابی توده های پستان به عنوان مکمل ماموگرافی و ام آر آی استفاده می گردد. طبق مطالعات اخیر، سونوگرافی با حساسیت 4/98 درصد قادر به تشخیص توده های خوش خیم از بدخیم پستان است.

این رادیولوژیست با بیان مطالب فوق تاکید می نماید: به همین دلیل سونو گرافی برای ارزیابی توده های پستانی لازم است . از طرفی میان زنان 30 تا 39 ساله، سونوگرافی گزینه مطمئن تر و موثرتری در قالب ابزار تصویربرداری برای تشخیص سرطان پستان است. حتی در زنان زیر 40 سال، سونوگرافی در مقایسه با ماموگرافی، عملکرد بهتری در شناسایی غده های پستان دارد.

یافته های اخیر نشان می دهد سونوگرافی در شناسایی سرطان سینه کارآمد بوده و میزان موفقیت آن حدود 92 درصد گزارش شده است.

کشف توده های کبدی

البته سی تی اسکن بهترین روش برای کشف توده های کبدی است.

با این حال وضوح سه بعدی عالی امکان مشاهده ضایعه کبدی کوچک در سونوگرافی را فراهم می نماید. در واقع برای مشاهده ضایعات و توده های کبدی، سونوگرافی روش قابل اعتمادی محسوب می گردد.

تشخیص اولیه نقص های ارتوپدی

سونوگرافی با توجه به در دسترس بودن، راحتی، ایمن بودن،پتانسیل تشخیصی و کم هزینه بودن نسبت به سایر روش های تشخیصی مثل سی تی اسکن و ام آر آی در ارزیابی نقص های ارتوپدی ارجحیت دارد.

در مناطق دور افتاده و محروم که سایر روش های تشخیصی در دسترس نیست، سونوگرافی در تشخیص بیماری هایی مانند پارگی تاندون، کلسیفیکاسیون یا یافتن جسم خارجی در بافت ها،تخمین میزان مایع مفصلی و محتوای آن برای آنالیز از نظر عفونت، در رفتگی های مفصلی و میزان ناپایداری آنها،فشار بر عصب یا گیر افتادگی عصب مورد استفاده قرار می گیرد.

تشخیص قطعی آپاندیس

از آنجا که 45-37 درصد موارد آپاندیسیت، بخصوص وقتی آپاندیس در موقعیت غیر معمول قرار گرفته است علائم کلاسیک را نشان نمی دهد، نقش تصویربرداری در این موارد بسیار قابل توجه است.

در بیماران با درد حاد سمت راست و تحتانی شکم، سونوگرافی معمولا به عنوان اولین روش تصویر برداری بخصوص در زنان، بچه ها و افراد لاغر برای تشخیص یا رد آن یا یافتن علل دیگر توجیه درد بیمار مورد استفاده قرار می گیرد.

البته علائم بالینی، آزمایشات بیمار و نتایج تصویربرداری مکمل یکدیگر هستند و باید به این نکته توجه داشت که قضاوت بالینی و تجربه جراح، نقش اصلی در تصمیم گیری ایفا می نماید.

همین حالا با ما تماس بگیرید.

02188785775

02188206059

09384838701

جهت کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت مراجعه نمایید.

https://drgerami.ir/

آدرس: میدان آرژانتین، ابتدای خیابان الوند، پلاک 23، واحد 4، مرکز سونوگرافی رادیولوژی الوند

منبع: برترین ها
انتشار: 22 آذر 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: sanaye-90.ir شناسه مطلب: 555

به "مرز اعتماد به سونوگرافی تا کجاست؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "مرز اعتماد به سونوگرافی تا کجاست؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید