علائم پرکاری تیروئید چیست؟ - صنایع 90

خبرنگاران | سرویس سلامت - پرکاری تیروئید به شرایطی گفته می گردد که غده تیروئید بیش از حد طبیعی هورمون تیروکسین فراوری کند. پرکاری تیروئید می تواند سوخت و ساز بدن را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. این شرایط به کاهش ناگهانی وزن، ضربان قلب سریع یا نامنظم، تعریق، عصبانیت و یا تحریک پذیری منجر خواهد شد. برای درمان پرکاری تیروئید، گزینه های مختلفی وجود دارند. پزشکان از دارو های ضد تیروئید و ید رادیواکتیو برای کاهش فراوری هورمون های تیروئیدی استفاده می نمایند. در بعضی موارد، برای درمان پرکاری تیروئید، تمام یا قسمتی از غده تیروئید جراحی و برداشته می گردد.

نحوه کار غده تیروئید

تیروئید دو هورمون اصلی به نام تی3 و تی4 دارد. میزان ترشح هورمون های T-4 و T-3 توسط غده هیپوفیز و هیپوتالاموس کنترل می شوند. نحوه کار بدین صورت است: هیپوتالاموس باعث می گردد که غده هیپوفیز، هورمونی به نام هورمون محرک تیروئید (TSH) را فراوری کند. میزان هورمون TSH به مقدار هورمون های T-4 و T-3 در خون بستگی دارد. اگر مقدار هورمون های T-4 و T-3 کافی نباشند، هورمون TSH افزایش پیدا می نماید؛ اگر میزان آن ها بیش از حد باشد، سطح هورمون TSH پایین خواهد آمد.غده تیروئید، میزان فراوری هورمون ها را بر اساس مقدار TSH تنظیم می نماید. اگر غده تیروئید بیش از حد هورمون فراوری کند، میزان TSH خون، زیر حد نرمال خواهد بود؛ اگر غده تیروئید به میزان کافی هورمون تیروئید فراوری نکند، میزان TSH خون بالا خواهد رفت.

علل ایجاد علائم پرکاری تیروئید

بعضی از بیماری ها، از جمله بیماری گریوز، آدنوم توکسیک، بیماری پلامر (گواتر مولتى ندولر سمى) و التهاب تیروئید سبب ایجاد پرکاری تیروئید می شوند. غده تیروئید تاثیر به سزایی بر روی سلامت بدن دارد، چراکه تمام سوخت و ساز بدن توسط هورمون های تیروئید تنظیم می شوند. بنابراین کوچک ترین اختلال در تیروئید تغییرات چشم گیری در بدن یک فرد بوجود می آورد. غده تیروئید دو هورمون اصلی به نام های تیروکسین (T-4) و تری یدوتیرونین (T-3) فراوری می نماید که بر تمام سلول های بدن تاثیر می گذارند. این هورمون ها میزان چربی و کربوهیدرات بدن را حفظ نموده، به کنترل دمای بدن یاری می نمایند، بر سرعت ضربان قلب تاثیر دارند و فراوری پروتئین را تنظیم می نمایند. علاوه بر این، غده تیروئید، هورمونی به نام کلسیتونین فراوری نموده که میزان کلسیم خون را تنظیم می نماید.

علائم پرکاری تیروئید

علائم پرکاری تیروئید متنوع است و شامل موارد زیر می گردد:

• کاهش ناگهانی وزن - حتی زمانی که اشتها و میزان مصرف مواد غذایی تغییر ننموده باشند.
• ضربان بالای قلب (تاکی کاردی) - معمولا بیش از 100 تپش در دقیقه - بی نظمی در ضربان قلب (آریتمی) یا تپش قلب
• افزایش اشتها
• عصبانیت، اضطراب و تحریک پذیری
• لرزش و رعشه- معمولا در دست و انگشتان
• تعریق
• تغییر در قاعدگی
• افزایش حساسیت به گرما
• تغییر در اجابت مزاج
• عظیم شدن غده تیروئید که به صورت ورم در گردن ظاهر می گردد
• خستگی، ضعف عضلات
• اختلال در خواب
• نازک شدن پوست
• نازک و شنماینده شدن مو

پرکاری تیروئید در افراد مسن هیچ علامتی از خود نشان نمی دهد یا علائم نامحسوسی مانند افزایش ضربان قلب، عدم تحمل گرما و احساس خستگی به همراه دارد. داروهاى بتا بلاکر که برای درمان فشار خون بالا و دیگر بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرند، می توانند بسیاری از علائم پرکاری تیروئید را پنهان نمایند.

بیماری افتالموپاتی گریوز از علائم پرکاری تیروئید است

گاهی اوقات بیماری افتالموپاتی گریوز (بیماری چشمی تیروئیدی) می تواند بر روی چشم ها تاثیر منفی بگذارد، به خصوص اگر یک فرد سیگاری باشد. در این اختلال، بافت ها و عضلات پشت چشم متورم شده و مردمک چشم از حالت عادی خارج می گردد و بیرون می زند. در این شرایط، سطح چشم کاملا خشک می گردد. مسائل چشمی اغلب بدون درمان بهبود می یابند.

علائم افتالموپاتی گریوز عبارتند از:

• بیرون زدگی تخم چشم
• تورم و قرمز شدن چشم
• حساسیت به نور، تاری دید یا دوبینی، التهاب یا کاهش حرکات چشم

علل بروز علائم پرکاری تیروئید ناشی از تیروکسین (T-4)

عواملی که موجب ترشح بیش از حد تیروکسین (T-4) می شوند عبارتند از:

1. بیماری گریوز

گریوز نوعی اختلال خود ایمنی است. در این بیماری، آنتی بادی های فراوری شده توسط سیستم ایمنی بدن، غده تیروئید را تحریک نموده و در نتیجه تیروکسین بیش از حد طبیعی فراوری می گردد. به طور معمول، سیستم ایمنی از آنتی بادی ها برای محافظت بدن در برابر ویروس ها و باکتری ها استفاده می نماید. در بیماری گریوز، آنتی بادی ها به اشتباه به تیروئید حمله نموده و گاهی اوقات نیز به بافت های پشت چشم (بیماری افتالموپاتی گریوز) و پوست، غالبا ساق پا (درموپاتی گریوز) حمله می نمایند.

2.

التهاب تیروئید

گاهی اوقات غده تیروئید به علل نامعلوم ملتهب می گردد. این التهاب، سبب تجمع هورمون تیروئید و نشت آن به جریان خون می گردد. یک نوع نادر از این التهاب، تیروئیدیت تحت حاد نام دارد که باعث ایجاد درد در غده تیروئید می گردد. انواع دیگر التهاب، بدون درد بوده و گاهی بعد از بارداری به وجود می آیند.

3. عملکرد بیش از حد ندول یا گره های تیروئید (آدنوم توکسیک و بیماری پلامر)

این نوع پرکاری تیروئید زمانی روی می دهد که یک یا چند آدنوم در تیروئید، بیش از حد T-4 فراوری نمایند. آدنوم بخشی از غده است که با ایجاد نوعی توده خوش خیم غیر سرطانی، از باقی غده جدا و موجب عظیم شدن غده تیروئید می گردد. اما تمام آدنوم ها، بیش از حد T-4 فراوری نمی نمایند و پزشکان هنوز علت این امر را نمی دانند.

علائم پرکاری تیروئید شدید

• مسائل قلبی: تندتپشی، فیبریلاسیون دهلیزی و نارسایی احتقانی قلب. این عوارض معمولا قابل درمان هستند.
• شنمایندگی استخوان ها: اگر پرکاری تیروئید درمان نگردد، می تواند به تضعیف و بروز علائم پوکی استخوان منجر گردد. استحکام استخوان ها به میزان مناسب کلسیم و دیگر مواد معدنی بستگی دارند.
• مسائل چشمی: افراد مبتلا به افتالموپاتی گریوز، مسائلی از جمله برآمدگی چشم، قرمزی یا تورم، حساسیت به نور، تاری دید و دوبینی را تجربه می نمایند. در صورت عدم درمان، این مسائل می توانند منجر به نابینایی شوند.
• تورم و قرمزی پوست: در موارد نادر، پوست افراد مبتلا به بیماری گریوز، به ویژه در ناحیه ساق پا دچار قرمزی و تورم می گردد.
• طوفان تیروئیدی یا بحران تیروتوکسیک: در این بحران، علائم پرکاری تیروئید شدت یافته و منجر به تب، نبض سریع و حتی هذیان می گردد.

برگرفته از: mayoclinic