زیلو، دست بافته ای که به شهرت جهانی رسید - صنایع 90

با همراهی تور عمان از نگین خاورمیانه مسقط و صلاله دیدن کنید و با زیبایی های خاورمیانه و فرهنگ شیخ نشین ها آشنا شوید .

زیلو، یکی از صنایع دستی قدیمی ایران است و از زمان کهن مورد علاقه و مصرف میبدی ها قرار داشته چراکه هم دستباف بوده و هم سازگار با محیط زیست است، تا آنجا که به فرش سلامت معروف شده و به خاطر مصرف پنبه به عنوان عنصر اولیه بدون پرز در بافت، سلامتی بافنده و مصرف کننده را به مخاطره می اندازد.

خاستگاه این هنر صنعت شهرستان میبد است و به گواه تاریخ، میبدی ها نفیس ترین زیلوها را بافتند و در آن تغییرات ایجاد کردند.

هیچ زیلویی وجود ندارد که بافت شهر دیگری و تاریخ قرن ها قبل را داشته باشد و از سوی دیگر این هنر صنعت در عین سادگی بافت اولیه، نقش و نگارهای ظریف و منحصر به فرد دارد و در طرح ها و رنگ های مختلف بافت میگردد که آبی سفید ازجمله معروف ترین و پرطرفدارترین رنگ های این مفروش سنتی است.

زیلو با ساختار گلدانی، نقوش گل چند پر و طوق در زمینه بافته می گردد که ساختار گلدانی معمولاً با طرح های مربع، خطوط شکسته حاشیه، لچک، لوزی و قندیل پر می گردد.

زیلو در گذشته تنها به عنوان فرش و زیرانداز استفاده می شد، اما اکنون زیلوبافان خوش ذوق میبدی کاربردهای جدیدی به این دست بافته داده اند که به عنوان روکش صندلی ماشین، تابلو، سجاده، کناره، پشتی و مبل فراوری می گردد.

سازگاری با محیط زیست، عمر مفید و طولانی ثبات رنگ و ضد آلرژی از جمله مزایای زیلوی میبد است.

قدیمی ترین زیلویی که در حال حاضر در ایران موجود است، قطعه ای مربوط به سال 808 هجری قمری است که در موزهٔ زیلوی میبد نگهداری می گردد و نفیس ترین زیلوی میبد نیوز متعلق به قرن 12 هجری قمری است که بر روی آن 24 سجاده طراحی شده و در حاشیه آن نام واقف و تاریخ هزار و 118 هجری قمری نقش بسته است.

افزایش صادرات زیلو

مصطفی فاطمی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد گفت: یکی از شاخصه هایی که باعث می گردد شهری در حوزه صنایع دستی به ثبت دنیای برسد فعالیت اکثر مردم آن شهر در زمینه صنعت دستی مد نظر و نقش آن ها در اقتصاد شهر است.

فاطمی با بیان اینکه نزدیک به 80 درصد مردم و حتی مسئولین شهرستان میبد با صنعت زیلوبافی آشنا هستند اضافه نمود: شهر میبد توانست تمام شاخصه ها را برای ثبت دنیای صنعت دستی زیلو کسب کند و به عنوان شهر دنیای زیلو به دنیا معرفی گردد.

او گفت: بعد از ثبت دنیای، مردم به ایجاد کارگاه های زیلوبافی ترغیب شدند و در حال حاضر بیش از 500 هنرمند زیلوباف در کارگاه های زیلوبافی فعالیت دارند و فراوری زیلو در این شهرستان افزایش پیدا نموده و اکنون باید با بازاریابی، صنعت زیلو را بیش از پیش به مردم ایران و دنیا معرفی کنیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با اشاره افزایش صادرات زیلو اظهار کرد: در گذشته زیلوی میبد به کربلا، نجف و سامرا صادر می شد و به تازگی صادرات به سایر کشورها برنامه ریزی شده و کشورهایی نیز ابراز تمایل کردند که بعضی از آن ها نیز با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه نوع مواد اولیه خاصی را سفارش می دهند.

دنیای شدن زیلو به کام چه کسی است؟

فاطمه منصوری یکی از زیلوبافان کهنه کار میبدی از قدمت و مزیت های زیلو گفت و اضافه نمود: دنیای شدن زیلو تفاوتی به حال آن ها نداشته است.

منصوری اعلام کرد: ما از مردم می شنویم که زیلویی که 40 سال است می بافیم دنیای شده، اما درآمد ما همچنان مانند قبل است و حتی بیمه هم نیستیم.

مصطفی فاطمی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با اشاره به مسائل زیلوبافان در زمینه بیمه گفت: تعداد صنعتگرانی که می توانیم در کشور بیمه کنیم بسیار محدود و سهمیه استان یزد هم میزان کمی است که با ثبت دنیای سعی می کنیم که این سهمیه را افزایش دهیم.

محمدعلی طالبی، استاندار یزد با اشاره به ضرورت معرفی بیش از پیش ظرفیت های میراثی استان به مردم دنیا، گفت: ثبت دنیای زیلو شروع کار برای بهره برداری از این میراث ارزشمند است.

طالبی ثبت دنیای زیلو را شروع کار برای بهره برداری از این میراث ارزشمند مطرح نمود و اضافه نمود: ایجاد خوشه زیلو، ارائه تسهیلات گسترش فعالیت های زیلوبافی در میبد و جذب یاری های علمی و آموزشی جهاد دانشگاهی از جمله اقدامات در دستور کار استان یزد برای حمایت از زیلوی میبد است.

زیلوبافان میبد پیشانی درخشان فراوری زیلو در کشور هستند

علی اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: استان یزد با توجه به سابقه دیرینه در فراوری انواع صنایع دستی صندلی ویژه ای در شکوفایی هنر صنعت زیلو دارد و فعالان این حوزه در شهرستان میبد پیشانی درخشان فراوری زیلو در کشور هستند.

مونسان اضافه نمود: ما با این باور که صنایع دستی اقتصاد بومی و ملی را متحول می نماید اقدام به تجهیز کارگاه ها، آموزش، پرداخت تسهیلات به زیلوبافان و در اختیار گذاشتن رایگان دار زیلو بافی به بافندگان برای احیای این صنعت تاریخی کردیم و از هیچ یاری و حمایتی برای مطرح شدن زیلو در سطح دنیای نیز دریغ نخواهیم کرد.

او ادامه داد: دنیای شدن یکی از مهم ترین دستاوردهایش معرفی شهر است که اکنون میبد به عنوان یک شهر دنیای در دنیا با موضوع زیلو معرفی می گردد.

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در خاتمه توضیح داد: ما هر جایی را که به ثبت دنیای رساندیم آمارهای دنیای و گردشگرهای خارجی، به شدت رشد کرد که امیدواریم میبد هم از موهبت های دنیای شدن برخوردار گردد و بتوانیم در سال های آینده صنایع دیگر این استان را به ثبت دنیای برسانیم.