دورهمی اهالی در چیلله گئجه سی - صنایع 90

خبرنگاران- رابعه تیموری: در میان آذری زبانان ایرانی، مراسم چیلله گئجه سی یا آیین شب چله، پیشینه ای هزارساله دارد. مهمان نوازی آذری زبانان، پایبندی آنها به رسم و رسوم ایرانی و پراهمیت شمردن سنت صله رحم به مراسم شب یلدای این قوم حال و هوای خاصی بخشیده است. هم محله ای شدن و سکونت تعداد زیادی از آذری زبانان در منطقه19 بهانه ای شد که مدیریت شهری پایتخت و این منطقه، در آستانه شب یلدا برنامه ای با عنوان یلدای اقوام را تدارک ببیند.

این مراسم امروز در سرای محله شریعتی شمالی با حضور شهروندان آذری زبان برگزار می گردد، اما همه اقوام می توانند در آن شرکت نمایند. محسن فریدی معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار منطقه19 چگونگی برگزاری این مراسم را شرح می دهد.

در آیین های سنتی آذری زبانان نهاد خانواده از صندلی قابل توجهی برخوردار است. در برنامه های یلدایی مدیریت شهری هم خانواده محوری به عنوان رکنی مهم در نظر گرفته شده است. در برنامه یلدای اقوام شرایط حضور خانوادگی شهروندان فراهم شده است؟

در منطقه19 مشارکت شهروندان بالاست و معمولاً در هر برنامه ای همه اعضای خانواده مشارکت دارند. به همین دلیل در این زمینه با مشکل خاصی روبه رو نیستیم، اما برای فراهم شدن شرایط شب نشینی خانواده ها در شب یلدا، ساعت10تا12 امروز را برای اجرای برنامه در نظر گرفته ایم.

یکی از ویژگی های آیین شب یلدا، جمع شدن بزرگ ترها و کوچک ترهای خانواده در کنار هم است. در برنامه شب یلدای آذری زبانان به نقش ریش سپیدان محله توجه شده است؟

خاطره گویی و طرح چیستان که به زبان آذریتاپماجالار نامیده می گردد یکی از سرگرمی های رایج آذری زبانان در مراسم چیلله گئجه سی است. برای بجا آوردن این آیین، فضای گفت وگو بین نسلی را فراهم نموده ایم تا معتمدان و ریش سفیدان محله که از مدعوین مراسم هستند، خاطرات قدیمی را به زبان آذری تعریف نمایند و جوانان درباره روش های احیا و ماندگاری این آیین ها به بحث و گفت وگو بپردازند. در این برنامه حکایت هایی مانندکوراوغلو و قاری ننهکه از داستان های کهن آذری زبانان است، توسط ریش سپیدان نقل می گردد و شاهنامه خوانی جوانان میان 2نسل شرکت نماینده در مراسم، زبان گفت وگو مشترکی را به وجود می آورد.

آذری بودن استاد شهریار باعث شده اجرای موسیقی و خواندن اشعار آذری جزء ثابت برنامه های آیینی و مناسبتی آذری زبانان باشد. در برگزاری برنامه یلدای اقوام از اشعار و موسیقی محلی آذری استفاده می گردد؟

در این برنامه کوشش نموده ایم مشارکت مردمی پررنگ باشد و اهالی به اجرای برنامه های مورد علاقه خود بپردازند. مثلاً اگر یکی از اهالی بتواند اشعار استاد شهریار را زیبا و مسلط بخواند از توانایی او استفاده می کنیم. در کنار خواندن اشعار طنز و محلی به زبان آذری، برنامه هایی مانند قصه گویی و حافظ خوانی هم اجرا می گردد. از هنرمندی که یکی از غزلیات حافظ را معرق کاری نموده، دعوت نموده ایم در مراسم حضور داشته باشد تا رونمایی از این تابلو سرآغاز برنامه حافظ خوانی اهالی باشد. موسیقی آذری هم چاشنی برنامه است و در لابه لای قسمت های مختلف، مراسم موسیقی آذری اجرا می گردد.

فقط اقوام آذری در این برنامه شرکت می نمایند؟

جمعیت قابل توجهی از ساکنان منطقه19 آذری زبان هستند و در این مراسم حدود 300نفر از شهروندان حضور دارند.

در تدارک وسایل پذیرایی مهمانان، از اغذیه و تنقلات سنتی سفره یلدای آذری زبانان استفاده شده است؟

نسل های مختلف شهروندان آذری زبان منطقه، ساکن شهرهایی بوده اند که به دلیل وجود جنگل ها و باغ ها متعدد، مرکز میوه ایران بوده است. در گذشته مردم این شهرها از آخرین برداشت محصول خود میوه هایی مانند هندوانه، کدو و انار را میان علوفه ها نگهداری یا از سقف آویزان می کردند که تا شب یلدا خراب نگردد و در این شب به عنوان شب چره مهمانان و اعضای خانواده مورد استفاده قرار گیرد. برای یادآوری این سنت ها و آداب قدیمی با خوراکی هایی مانند انار، هندوانه، کدو و انواع آجیل، پشمک و شیرینی از مهمانان پذیرایی می گردد.

کوتاه از گوشه و کنار منطقه

شب چله را با هم جشن می گیریم

برنامه های مدیریت شهری منطقه19 برای پاسداشت آیین ایرانی شب یلدا به برگزاری برنامه یلدای اقوام محدود نمی گردد. تدارک برنامه های متنوع سبب شده در آستانه شب یلدا اقشار و گروه های مختلف حضور این نهاد شهری را در کنار خود بیشتر احساس نمایند.

سمفونی پاییز در بوستان22بهمن

در بوستان22بهمن و مجموعه شهربانو بوستان ولایت، فرشی از برگ های زرد و سرخ پاییزی پهن شده تا خانواده های منطقه19از قدم زدن روی آن لذت ببرند و با چیدن برگ ها تصاویر هنری خلق نمایند. این فرش خزان 20آذر گسترده شده و تا شب یلدا در این محل ها پهن است. این پیاده روی پاییزی که سمفونی پاییز نامیده شده با برنامه های مختلفی مانند ثبت خاطره و عکس یادگاری همراه بوده و با آش داغ و نوشیدنی های گرم از خانواده ها پذیرایی می گردد.

شب یلدا با شما

مدیریت شهری منطقه از شهروندان غیرآذری هم غافل نشده و برای آنها جشن بزرگی با عنوان شب یلدا با شما برگزار کرد. این جشن چهارشنبه27آذر، ساعت 14تا17در سالن شهریار برگزار گردید. در این برنامه 300نفر از سالمندان، معلولان و افراد آسیب پذیر حضور داشتند.

جشن یلدا در شهربانو

بانوان منطقه پیش از آنکه سفره یلدای خانواده هایشان را تدارک ببینند کنار یکدیگر و در جمعی خودمانی یلدا را جشن گرفتند. آنها روزهای پنجشنبه28 تا امروز30 آذر در مجموعه شهربانو بوستان ولایت نمایشگاهی از صنایع دستی بانوان سرپرست خانوار را برپا کردند و در کنار عرضه آثار این افراد، با برگزاری مراسمی به استقبال شب چله رفتند.

افراد آسیب دیده فراموش نشدند

مدیریت شهری روز آدینه29 آذر برای مددجویان و افراد بی خانمانی که شب یلدا را دور از خانه و خانواده می گذرانند جشن یلدا را در گرمخانه و مددسرا برگزار کرد. در این برنامه که با موسیقی و اجرا برنامه های شاد همراه بود بیش از30مددجو حضور داشتند. این مراسم برای بچه ها کار هم روز آدینه ساعت10تا12در مرکز پرتو برپا شد. در این جشن بچه هاه آیین های سنتی ایرانیان مانند قصه خوانی، تفأل به شعر حافظ و شاهنامه خوانی برگزار و با میوه ها و اغذیه ویژه شب چله از بچه ها پذیرایی شد.