جغجغه زنی ؛ سمفونی حزن انگیز به جا مانده از صفویه در انجدان اراک ، اینجا به جای سینه زنی در تاسوعا جغجغه زنی می نمایند
به گزارش صنایع 90، جغجغه زنی رسمی کهن در روستای انجدان از توابع اراک است که همزمان با روز تاسوعای حسینی(ع) برگزار می گردد.
خبرنگاران: انجدان از روستاهای قدیم اراک و مرکز تجدید حیات فرهنگی و تبلیغی و صندلی امامان اسماعیلی نزاری پس از سقوط الموت بوده است. بنا به اقوال گوناگون این روستا در حمله مغول ها به ایران به شدت آسیب دید و مردم برای فرار از گزند مغول ها در زیر روستا نقب حفر نموده و در زیر زمین مشغول به زندگی شدند.
قدمت این روستا بیش از هزار سال تخمین زده می گردد. سنگ قبری نیز در یکی از قبرستان های این روستا بدست آمده که متعلق به نوه سلمان فارسی است. در این سنگ اشاره به انجدان اصفهان شده است. با توجه به اینکه شهر اراک قدمتی دویست ساله دارد و در گذشته این منطقه زیر نظر اصفهان اداره می شده و در منطقه روستای دیگری به این نام وجود ندارد این احتمال وجود دارد که سلمان فارسی زاده این روستا بوده و از اهالی این روستا به شمار آید. این سنگ قبر هم اکنون در موزه حمام چهار فصل اراک نگاهداری می گردد. با در نظر دریافت این واقعیت، احتمالاً قدمت این روستا به قبل از اسلام نیز می رسد.
مردم این روستای تاریخی در عزاداری محرم رسمی کهن دارند که همچنان اجرا می گردد ؛ آیین جغجغه زتی … جغجغه ابزاری چوبی و خراطی شده است که با بر هم کوبیدن آن ها آهنگی موزون فراوری می گردد و قدمت این آیین به دوره صفوی می رسد.
در جریان این آیین مردم محله پایین انجدان درحالی که آیین های سوگ و عزا اجرا می نمایند به سمت محله بالاحرکت نموده و با نوایی موزون به جای کوبیدن بر سینه، جغجغه را به هم می کوبند.
در این آیین کهن مذهبی یک مرشد و رهبر به قرائت نوحه های اصیل و خاصی می پردازد و مردم در پاسخ به نوحه ها با اشک و مویه جغجغه می زنند و در صبح روز یازدهم محرم نیز مردم سوگوار و عزادار محله علیای انجدان بعد از آئین روضه خوانی و عزاداری در قالب دسته های عزاداری به سمت محله سفلی حرکت می نمایند.
رسم جغجغه زنی که با حضور نمایندگانی از تمام طبقات اجتماعی و افراد روستا با معنویتی خاص برگزار می گردد، دارای بن مایه غنی معنوی و نمونه کامل از همگرایی اجتماعی و بینش عمیق دینی ساکنان این روستاست و این آیین به دلیل اصالت و آرایه های آیینی و معنوی قوی در فهرست آثار معنوی کشور با نام انجدان اراک به ثبت رسیده است.
آیین جغجغه زنی علاوه بر روستای انجدان اراک در یک روستای استان کرمان و بعضی دیگر از شهرها و روستاهای کویری نیز برگزار می گردد اما قدمت این سبک عزاداری در روستای انجدان بیشتر است و هر سال تمامی انجدانی های مقیم شهرهای دیگر کشور نیز برای برگزاری این آیین خود را به انجدان رسانده و با شوق و اشتیاقی منحصربه فرد این آیین را اجرا می نمایند.
تصاویری از این مراسم را در زیر ببینید:
منبع: چمدان