آرامگاه دایه حضرت رسول در مسجد خاله سلطان
به گزارش صنایع 90، تکیه خاله سلطان اصلی ترین عبادتگاه مسلمانان ساکن در قبرس بوده و یکی از اماکن مقدس مهم در سراسر دنیا اسلام به شمار می رود. بعضی از اسنادی که به قدمت این بنا اشاره نموده اند عموماً به تاریخ اولین حملات اعراب به قبرس یعنی سال 647 یا 649 برمی گردند. بعضی از محتمل ترین اسناد از مرگ اُم حرم، همسر عباده بن الصامت در حین حمله به جزیره که توسط معاویه سازماندهی شده بود، می گویند. طبق گزارش ها او از روی قاطر خود سقوط نموده و با شکستن گردنش می میرد. جسد او در نزدیکی دریاچه نمک دفن شد و مدفن او به عبادتگاه مقدسی تبدیل شد. خاله سلطان (اُم حرم) دایه حضرت محمد(ص) بوده است.
در نیمه دوم هزاره دوم قبل از میلاد، محل تکیه خاله سلطان توسط ساکنان شهر عظیمی که چند صد متر با کرانه باختری دریاچه فاصله داشتند به عنوان قبرستان استفاده می شد. بخشی از این شهر توسط حفاری های اجرا شده توسط یک باستان شناس سوئدی کشف شد. عثمانی ها ساختمان مسجد را در طی چند مرحله در اواخر قرن هجده و اوایل قرن نوزده میلادی بنا کردند. پیش از آن عبادتگاهی توسط شیخ حسن در سال 1760 پس از میلاد ساخته شده بود. بعدها با ساختن بنای مسجد، از سال 1817- 1816 این مجموعه به شکل کنونی درآمد. تکیه خاله سلطان از یک مسجد، یک مقبره، مناره، قبرستان و اقامتگاه هایی برای مردان و زنان تشکیل شده است.
خاله سلطان اصطلاح ترکی اُم حرم است. این تکیه برای مسلمانان به عنوان یکی از مهم ترین مکان های دیدنی در نظر گرفته می گردد. بر اساس روایات به دست آمده از مسافران خارجی که از قبرس دیدن نموده اند، بین سال های 1767- 1683 مقبره ای به نام مقبره پیره زن وجود داشته که برای مسلمانان و مسیحیان مقدس بوده و زائرانی از هر دو مذهب برای زیارت آن می آمدند.
گفته می گردد که این مقبره توسط درویشی به نام شیخ حسن پیدا شد. این احتمال وجود دارد شیخ حسن به سراسر قبرس سفر نموده و داستان هایی در خصوص اُم حرم را پخش نموده باشد. مردمی که این داستان ها را می شنیدند آغاز به بازدید از این مقبره کردند. افسانه ها می گویند که میزسنگ های این مقبره قدرت شفادهی داشته و افرادی با بیماری های خاص به این مقبره آمده و با لمس این سنگ ها شفا یافته اند و بیماران معلول آغاز به راه رفتن نموده اند. شیخ حسن با کسب اجازه از مقامات کشور و متقاعد کردن آنها یک زیارتگاه در نزدیکی مقبره ساخت و مقبره و زیارتگاه را با هدایا و نذری هایی که مردم می آوردند تزئین کرد.
ورود به باغ تکیه به وسیله یک دروازه انجام می گردد که بر روی سردر آن حکاکی با خط عثمانی و به تاریخ سال 1813 به چشم می خورد. مونوگرام سلطان محمد دوم در هر دو طرف حکاکی وجود دارد که می گوید، تکیه خاله سلطان توسط بنده محبوب خدا، فرماندار عظیم عثمانی قبرس ساخته شده است. باغی که تکیه در آن قرار گرفته است توسط یک پاشا که به مقام افسر عالیرتبه ارتش اطلاق می گردد طراحی شده است بنابراین آن را با نام باغ پاشا می شناختند. مجموعه ساختمان های مجاور تکیه را با نام گلشن فیض می شناسند.
در بخش شمالی ورودی تکیه مکانی به عنوان مهمانخانه آقایان وجود داشته و مهمانخانه دیگری هم با فاصله چند متر برای بانوان در نظر گرفته شده بود. در گذشته، افراد عهد می کردند که اگر خواسته شان اجابت گردد، خود را وقف خدمت به تکیه خاله سلطان نمایند. مسجد با سنگ های زرد 13 در 13 سانتی متری ساخته شده و همین امر باعث ایجاد شکلی مربعی در ساختمان شده است که سقفی گنبدی بر روی آن قرار گرفته است. درون مسجد می توان بخش چوبی مخصوص بانوان و یک چاه آرزو را دید. مناره مسجد به گوشه شمال غربی آن چسبیده و در سال 1959 میلادی بازسازی شده است.
آرامگاه اُم حرم در بخش پشتی مسجد و رو به قبله قرار گرفته است. در بخش ورودی آرامگاه حکاکی به خط عربی به چشم می خورد که متعلق به سال 1760 میلادی است. در بخش شرقی آرامگاه پنچ آرامگاه دیگر قرار گرفته است. در گذشته، شیوخ قبلی آرامگاه در کنار آرامگاه اُم حرم دفن می شده اند. بنابراین آرامگاه دو تن از شیخ های قبلی آرامگاه در بخش شرقی آرامگاه اُم حرم قرار گرفته است.
در مقابل مسجد یک فواره هشت ضلعی قرار گرفته است که حدود سال های 1797- 1796 میلادی توسط فرماندار قبرس مصطفی آقا که متخصص آبنما هم بوده، ساخته شده است. این اطلاعات بر روی حکاکی های مرمرین که روی فواره قرار گرفته است درج شده اند. بازدیدنمایندگانی که از مسجد خاله سلطان یا اُم حرم دیدن می نمایند از فضای روحانی و مقدس آن بسیار لذت می برند. بازدید از مجموعه مسجد و آرامگاه ها حدوداً یک ساعت زمان خواهد برد.
منبع: گردشبان